آيا ارزشيابي توصيفي همان شيوه حذف مردودي است؟
هدف اساسي ارزشيابي توصيفي -كه عنوان كيفي يا كيفي گرا برايش مناسب تر است- بهبود كيفيت يادگيري و ارتقاي سطح بهداشت رواني محيط ياددهي- يادگيري است
شيوه حذف مردودي، به «ارتقاي خودبه خود» معروف است. در اين شيوه، بنابر برخي دلايل علمي و فلسفي، قانون مردودي براي ارتقا حذف مي شود و ارتقا براساس سن دانش آموز انجام مي گيرد. يعني دانش آموزان يك كلاس به شرط حضور فعال در كلاس و انجام فعاليتهاي يادگيري، همگي در سال بعد به پايه بالاتر ارتقا مي يابند و ديگر نيازي نيست كه از آنها آزمون هاي پاياني به عمل آيد و يا براساس نمرات آزمون ها و يا هر ملاك ديگر درباره ارتقاي آنها تصميم گرفته شود.به رغم طرفداران اين شيوه، رشد دانش آموز به صورت طبيعي در ابعاد اجتماعي عاطفي و جسماني رخ مي دهد و نبايد تنها به ملاك صرف پيشرفت آموزشي توجه داشت و كودك را وادار به تكرار پايه كرد. تكرار پايه اي كه براساس تحقيقات انجام شده تأثيري در پيشرفت تحصيلي دانش آموزان نداشته و حتي آثار منفي و مخربي هم به همراه دارد،ضرورتي نداردضرورتي ندارد.اين شيوه در بسياري از كشورهاي جهان (در پنج قاره) انجام مي شود. در كشور ما هم در دهه سي هجري شمسي، براي مدت سه سال در سه پايه اول، دوم و سوم ابتدايي اجرا شد. اين طرح زمان نخست وزيري دكتر اقبال و وزارت دكتر محمود مهران تحت تأثيربرنامه آمريكا براي ايجاد اصلاحات مورد نظر خود در كشورهاي اقماري خود در كشور ما مطرح شد. ارتقاي خودبه خود، در آن سال ها مورد استقبال برخي كشورها از جمله آمريكا بود. اين طرح بدون مطالعه و ايجاد بسترهاي مناسب و تنها از طريق يك بخشنامه ابلاغ و اجرا شد. روشن است كه چنين شيوه اشاعه براي طرح هاي نوآورانه اي مثل ارتقاي خودبه خود كه الزامات ويژه اي را مي طلبد، نه تنها موفقيت آميز نيست، بلكه به ايجاد بدبيني به هر نوآوري و همچنين عوارض نامطلوب ديگر منجر مي شود. به همين سبب با تغيير دولت يعني بركناري دكتر اقبال، طرح ياد شده در شوراي عالي آموزش و پرورش (شوراي عالي فرهنگ وقت) لغو و شرايط به وضع سابق برگشت داده شد.در اين باره، يعني ارتقاي خود به خود، شوراي عالي آموزش و پرورش در سال۸۱ به دفتر ارزشيابي تحصيلي و تربيتي معاونت آموزش عمومي و امور تربيتي مأموريت داد تا مطالعاتي انجام دهد و گزارش آن را به شورا ارائه كند. بر اين اساس، چند مطالعه در دفتر ارزشيابي تحصيلي و تربيتي صورت گرفت و
گزارش آن به شوراي عالي داده شد. اين مطالعات شامل بررسي هاي نظري و تطبيقي و نظرسنجي مي شد. در حال حاضر هيچ طرح آزمايشي اجرايي، براي اين موضوع وجود ندارد و تنها بررسي و مطالعه در خصوص شيوه هاي مختلف ارتقا در دفتر ارزشيابي تحصيلي و تربيتي وزارت ادامه دارد.
مقاله دكتر حسني را به طور كامل در
اينجا بخوانيد