فصل دوم:

فعاليتهای کميته علمی طرح ارزشیابی توصیفی

الف ـتحقيقات و مطالعات 1

-اجراي طرح پژوهشي تحت عنوان : « بررسي كارنامه هاي توصيفي در چند كشور جهان » اين پژوهش با بررسي 40 كارنامه از كشورهاي مختلف جهان و تحليل محتوا و ساختار آنها و رويكرد احتمالي سنجش مبتني بر آن به ارائه الگويي براي كارنامه توصيفي اقدام نمود.2- اجراي طرح پژوهشي "نقد و بررسي الگوهاي مقابله با شكست تحصيلي"، اين پژوهش به نقد و بررسي دو الگوي رايج در جهان يعني الگوي تكرار پايه و الگوي ارتقاء خودبه خود تحصيلي پرداخته و در پايان به ارائه الگوي ميانه دست زده است.3- اجراي طرح پژوهشي "بررسي نگرش و دانش معلمان آموزش و پرورش شهر تهران نسبت به ارزشيابي مستمر" ، در اين پژوهش تلاش شده است كه ديدگاه و ميزان آگاهي معلمان از ارزشيابي مستمر بررسي شود. نتايج آن نشان ميدهد كه معلمان ديدگاه دقيق و كاملي از مفهوم جديد ارزشيابي ندارند.4- طرح پژوهشي" بررسي نظام سنجش تحصيلي در چند كشور و ارائه الگوي مناسب" در حال اجرا ست و تلاش مينمايد كه الگوي مناسبي را براي نظام ارزشيابي دوره عمومي كشور ارائه دهد.5- "ارزشيابي كيفي" در اين پژوهش ابعاد و عناصر و ابزارها و مباني نظري اين رويكرد در ارزشيابي بررسي شده است اميد است گزارش نهايي اين پژوهش به صورت كتابي منتشر شود 6- "بررسي مقايسه اي نقش الگوهاي تكرار پايه و ارتقاءخودبه خود تحصيلي در پيشرفت تحصيلي"، اين پژوهش در حال اجرا است.7- "ارزشيابي از طرح پيش آزمايشي ارزشيابي توصيفي" ، اين مطالعه توسط آقاي محقق معين اجرا شد و گزارش تحليلي آن به دفتر ارائه گرديد.8- "تجزيه و تحليل نظرات مجريان طرح پيش آزمايشي" ؛ اين بررسي توسط آقاي آراني انجام گرفته است كه در آن نقاط ضعف و قوت ابزارها و روشهاي به كارگرفته شده در طرح پيش آزمايشي از ديدگاه معلمان مجري بررسي شده است.9-ترجمه و تأليف چند مقاله درخصوص ارزشيابي با عناوين زير- ترجمه مقاله سنجش عملكرد در كلاس - ترجمه مقاله سنجش اصيل - ترجمه مقاله معنا و مفهوم ارزشيابي تكوينيتوسط دکتر حسني- تاليف مقاله خرداد ماه آزمونها و خطاها، دكتر حسني نشريه نگاه و روزنامه مردم سالاري - آيا ارزشيابي توصيفي همان شيوه حذف مردودي است ،دكتر حسني ، روزنامه همشهري - ارزشيابي توصيفي روند تهيه و اجراي آن، دكتر حسني، نشريه تبلور- باز انديشي در پديده تكرار پايه ، دكتر حسني ،آماده چاپ در فصل نامه تعليم و تربيت - ارزشيابي براي آموزش ، دكتر حسني ، آماده چاپ در مجله تكنولوژي آموزشي - ارزشيابي مستمر ، بهزاد منصوري ، آماده چاپ در نشريه نگاه - مقاله ارتقاءخودبه خود از آرمان تا واقعيت ، دكتر حسني ارائه شده در همايش ارزشيابي در هزار سوم شيراز- مقاله ارزشيابي عملكرد ،آقاي ذاكريان ، ارائه شده در همايش ارزشيابي در هزاره سوم شيراز - مقاله مباني انسان شناختي ارزشيابي و لزوم بازنگري در آن ،دكتر احمدي ارائه در همايش ارزشيابي تحصيلي - مقاله بررسي تطبيقي كارنامه هاي توصيفي دانش آموزان دوره ابتدايي در چند كشور جهان، طاهره سبحاني ، دكتر حسني ارائه شده در همايش ارزشيابي تحصيلي - آسيب شناسي نظام رايج ارزشيابي ،آقاي ذاكريان ، نشريه تبلور - تجربه مجريان طرح ارزشيابي توصيفي در تهيه و توليد پوشه كار ،آقاي شكوهي ، نشريه تبلور - دفاع از ماده 18 آيين نامه امتحانات ،دكتر احمدي ، روزنامه همشهري - ماده 18 آيين نامه امتحانات :سوابق و دلايل ، دکتر حسني ،نشريه نگاه- مصاحبه با ناظرين علمي طرح ارزشيابي در استانها كه توسط خانم خان محمدي انجام شده و توسط خانم جعفري جمع بندي شده است.

ب ـ توليدات

1-تهيه طرح ارزشيابي توصيفي، که توسط دكتر حسني رئيس گروه مطالعات دفتر و دكتر يحيي كاظمي عضو هيأت علمي دانشگاه سيستان و بلوچستان انجام شده است . در اين طرح اهداف ، ضرورتها، اصول ،رويكردها ، ابزارها ، چالشها و رويكرد اشاعه طرح مورد بررسي قرار گرفته است. اين اثر به صورت كتابي منتشر شده است2-تهيه راهنماي ارزشيابي توصيفي ؛اين اثر توسط دكتر حسني و با همفكري آقايان دكتر احمدي ، احمد شريفان، آقاي ذاكريان ، آقاي شكوهي و آقاي شهبازي توليد شده است. در حقيقت اين اثر راهنماي گام به گام اجراي ارزشيابي توصيفي در كلاس درس پايه اول است. اين اثر چند ابزار شامل چك ليست مهارتهاي اجتماعي ، فرم ثبت مشاهدات ، فرم ثبت ارزشيابي مستمر فرم ارزشيابي از پوشه كار را نيز در بردارد.3-تهيه كارنامه توصيفي ، كه محصول چند جلسه همفكري افراد فوق الذكر ميباشد اين كارنامه توسط كميتة علمي به صورت زيبايي چاپ شده و در اخيتار استانها قرار گرفته است.4-چاپ كتاب «ارزشيابي در خدمت آموزش » تاليف سركار خانم رستگار 5-وبلاگ ارزشيابي كيفي با آدرس http://arzeshyabikaifi.persianblog.comاين وبلاگ شامل بخش هاي زير است.ـ رويدادها ـ معرفي طرح ارزشيابي ـ معرفي همكاران ـ علمي همچنين اين وبلاگ امكان مبادله انديشه ها و نظرات را فراهم ميآورد .

ج- نشستها و جلسات

1- تشکيل جلسه با مجريان طرح پيش آزمايشي در استان آذربايجان شرقي ،دكتر حسني تشکيل چند نشست براي نقد و بررسي طرح پيش آزمايشي: 2 - نشست با مجريان طرح پيش آزمايشي در شهر تهران ، دكتر حسني آقاي منصوري 3- نشست با مجريان طرح پيش آزمايشي در استان اصفهان ،آقاي شكوهي 4- نشست با مجريان طرح پيش آزمايشي در استان زنجان، دكتر حسني آقاي منصوري 5- نشست با مجريان طرح پيش آزمايشي در استان سيستان و بلوچستان ، دكتر كاظمي 6- تشکيل10 جلسه براي تهيه جزئيات طرح ارزشيابي توصيفي و مرحله آزمايشي، با حضور دكتر احمدي، آقاي احمد شريفان، آقاي ذاكريان ، آقاي شكوهي ، دكتر حسني ، آقاي شهبازي 7- نشست با كارشناسان دفتر آموزش ابتدايي جهت توجيه طرح در دو مرحله: مرحله اول با حضور دكتر حسني و خانم جعفري و خانم خان محمدي مرحله دوم با حضور آقاي ذاكريان و دكتر حسني 8- نشست با معاونين آموزش عمومي منطقه 4 كشوري در ساري ، دكتر حسني، آقاي شكوهي 9- نشست با كارشناسان دفتر تاليف وبرنامه ريزي درسي ، با حضور آقاي دكتر احمدي ، آقاي ذاكريان ، دكتر حسني ، آقاي منصور كيايي10- نشست علمي براي توجيه طرح ، با حضور اعضاي گروه علمي ارزشيابي پژوهشكده به منظور تبيين اهداف طرح ارزشيابي توصيفي

د ـ سخنراني ها

1- سخنراني در جمع والدين دانش آموزان مجري طرح در مدرسه غنچه هاي انقلاب منطقه 16 ،دكتر حسني 2-سخنراني در جمع والدين دانش آموزان مجري طرح در مدرسه عدالت منطقه 1 ، دكتر حسني 3- سخنراني در مناطق 1 و 4 و 8 و 11 و 13 و 16 و 15 و 17 و 18 تهران در جمع كارشناسان ، مديران ، توسط دكتر احمدي ، دكتر حسني و آقاي شكوهي 4- سخنراني در همايش ارزشيابي تحصيلي مشهد ، دكتر احمدي 5- سخنراني در همايش ارزشيابي تحصيلي ايلام ، دكتر احمدي ، دكتر حسني 6- سخنراني در گردهمايي مديران مدراس ابتدايي و راهنمايي استان لرستان ، آقاي شكوهي 7- سخنراني در همايش ارزشيابي تحصيلي استان چهار محال و بختياري ، آقاي د كتر احمدي ، دكتر حسني 8- سخنراني در همايش ارزشيابي تحصيلي استان اصفهان ، آقاي دكتر احمدي 9- سخنراني و گفتگو در استان قم براي كارشناسان ، مديران مدارس و سرگروهها در دو مرحله ، دكتر احمدي ـ دكتر حسني ـ خانم حصارباني 10- سخنراني و گفتگو با كارشناسان و سرگروههاي آموزشي ، مديران مناطق در استانهاي گيلان، بوشهر و مازندران ، دكتر حسني 11- سخنراني در گردهمايي مديران ابتدايي و راهنمايي شهرستانهاي بابل و آمل، دكتر احمدي 12- سخنراني در گردهمايي مديران ابتدايي و راهنمايي ا ستان گلستان ، دكتر احمدي 13- سخنراني در گردهمايي معاونين آموزشي استانها در شهركرد براي توجيه طرح ، دكتر احمد ي14- سخنراني در جمع ناظرين علمي طرح ارزشيابي در استان يزد دكتر حسني ، آقاي شكوهي 15- سخنراني درجمع مديران مجري طرح كيفيت بخشي استان يزد ، دكتر حسني

هـ ـ آيين نامه و پيشنهاد

1ـ ارائه پيشنهاد تداوم سه ساله طرح به پژوهشكده تعليم و تربيت 2ـ ارائه پيشنهاد گنجاندن موضوعات پژوهشي در رابطه با طرح ارزشيابي توصيفي در فراخوانهاي پژوهشي استانها به پژوهشكده3ـ تهيه آيين نامة ارزشيابي توصيفي و ارائه آن به شوراي عالي آموزش و پرورش

و- روند آتي طرح

با توجه به ارائه پيشنهاد تداوم سه ساله طرح و پذيرش آن از سوي پژوهشكده و پيشنهاد آن به شوراي عالي آموزش و پرورش اين كميته در نظر دارد با بررسي ديدگاه استانها و صاحبنظران به توليد نسخه دوم ارزشيابي توصيفي اقدام نمايد كه اين امر منوط به موافقت شوراي عالي با تداوم سه ساله طرح خواهد بود.در صورت موافقت نحوه اجراي طرح در سال آينده به شرح زير خواهد بود.سال تحصيلي 84-83پايه اول: 400 کلاسپايه دوم : 200 کلاسسال تحصيلي 85-84پايه اول : 400کلاسپايه دوم: 400 کلاس پايه سوم : 200 کلاس درپي اجراي آزمايشي طرح ارزشيابي كيفي – توصيفي و استمرار آن به صورت گسترده تر كه موجبات تحت پوشش بردن تدريجي كلاسهاي پايه هاي مقطع ابتدايي را فراهم ميآورد ، ضرورت پيش بيني و برنامه ريزي آموزشهاي مرتبط با طرح براي مجريان طرح ، مسؤولان و مديران مرتبط با طرح احساس گرديد كه در اين زمينه نيز دفتر ارزشيابي تحصيلي و تربيتي دوره هاي آموزش ضمن خدمت كوتاه مدت به شرح ذيل را پيش بيني و به دفتر ارتقاء علمي منابع انساني پيشنهاد نموده است : 1- دوره تربيت مدرس ارزشيابي توصيفي در پايه اول ابتدايي اين دوره با هدف كلي: " تربيت مدرس براي آموزش ارزشيابي توصيفي در استانها ، آشنايي با رويكرد ارزشيابي توصيفي و نحوه اجراي آن در كلاس درس" و اهداف جزئي شامل :" آشنايي با دستورالعمل اجرايي ارزشيابي توصيفي پايه اول، آشنايي با ارزشيابي فرايندي ، آشنايي با ارزشيابي عملكردي ، آشنايي با روشهاي مشاهده و آشنايي با پوشه كار به مدت 50 ساعت براي 92 نفر از نمايندگان استانها سراسر كشور در تهران پيش بيني شده است . 2-ارزشيابي كيفي – توصيفي در دوره ابتدايي اين دوره بعد از برگزاري دوره اول تربيت مدرس برگزار خواهد شد كه هر يك از شركت كنندگان پس از كسب موفقيت در دوره بعنوان مدرس در توجيه طرح در استان مربوطه عهده دار آموزش به مجريان طرح خواهند بود . اين دوره با هدف كلي ؛ ارتقاء سطح دانش و مهارت آموزگاران مجري طرح ارزشيابي كيفي – توصيفي در دوره ابتدايي و اهداف جزئي تقويت مباني علمي در زمينه ارزشيابي كيفي ، ارتقاء مهارت در تهيه ابزارهاي مناسب ارزشيابي كيفي – توصيفي ، ايجاد مهارتهاي ارزشيابي از عملكردهاي دانش آموزان و رشد مهارتهاي مديريت فرايندارزشيابي ، پيشرفت تحصيلي با رويكردهاي مشاركتي ، به مدت 32 ساعت از تيرماه لغايت اسفندماه سال جاري (83) براي 870 نفر شركت كننده در سراسر كشور در مراكز رفاهي آموزشي استانهاي كشور با مسئوليت استان مربوطه پيش بيني شده است . 3- راهكارهاي كاهش تكرار پايهاين دوره با هدف كلي : آشنايي معاونين آموزش عمومي مناطق و نواحي آموزش و پرورش با راهبردهاي كاهش تكرار پايه جهت اخذ تصميمات بهينه و اهداف جزئي؛ شناخت راهبردهاي خاص جهت كاهش تكرار پايه ، شيوه هاي ارتقاء تحصيلي در كشورهاي مختلف جهان ، جلوگيري از شكست تحصيلي دانش آموزان ، به مدت 24 ساعت براي اجرا از ارديبهشت ماه لغايت اسفندماه سال جاري (83) به صورت قطبي در 5 استان كشور ( فارس ، تهران ، آذربايجان شرقي – خراسان و كرمانشاه ) براي 400 نفر در مراكز آموزشي – رفاهي استانها پيش بيني شده است . 4-كارگاه آموزشي رويكردها ، طرحها ، روشها و ابزارهاي ارزشيابي كيفي – توصيفياين دوره نيز با هدف كلي ؛ ارتقاء سطح دانش و مهارت آموزگاران مجري طرح ارزشيابي كيفي - توصيفي در زمينه طرحها ، روشها و ابزارهاي ارزشيابي كيفي و اهداف جزئي ؛ تقويت مباني علمي آموزگاران در زمينه ارزشيابي كيفي ، رشد مهارت آموزگاران در تهيه ابزارهاي مناسب ، ايجاد مهارت در ارزيابي از عملكردهاي دانش آموزان ، رشد تواناييهاي مديريت و فرايند ارزشيابي پيشرفت تحصيلي با رويكردهاي مشاركتي به مدت 32 ساعت از فروردين ماه لغايت اسفندماه سال جاري (83) براي 301 نفر شركت كننده در 5 استان كشور ( شيراز ، قزوين ، كرمانشاه ، خراسان و آذربايجان شرقي ) به صورت قطبي در مراكز آموزشي – رفاهي استانها پيش بيني و پيشنهاد شده است . حال كه زمينه هاي ايجاد تحول در شيوه هاي ارزشيابي با تصويب طرح ارزشيابي كيفي – توصيفي ايجاد شده است و رويكرد اين طرح توجه به بهبود كيفيت فرايند ياددهي – يادگيري ، توجه به ابعاد گوناگون رشد ، توجه به فرايند علاوه بر ‏فراورده و افزايش بهداشت رواني محيط ياددهي – يادگيري و غيره است شايسته است كليه دست اندركاران و متوليان عناصر نظام آموزشي و برنامه هاي درسي با همدلي و نگرشي نظام مند تمهيدات لازم را براي هماهنگي و اجراي هرچه بهتر طرح يادشده فراهم آورند .